Göbek deliği aslında bir yara izidir. Hemen hemen herkesin en eski yara izi olan göbek deliği, -bildiğiniz gibi- dünyaya geldiğimiz anda kesilen göbek kordonunun ardında bıraktığı bir izdir.
Anne karnında bebeğin ihtiyaç duyduğu besinler ve oksijen bu kordon sayesinde aktarılır. Dünyaya gelen bebeğin organları yeterince büyüdüğü için artık göbek kordonuna ihtiyaç kalmaz. Göbek bağı daha sonra bir yara kabuğu gibi kurur ve birkaç günün ardından kendiliğinden düşer.
Peki göbek deliğinin şeklini ne belirler?
Çoğu kişinin göbek deliği çukur şeklindedir, tümsek şeklinde olanlar da yaygındır ancak şekil farklılığı çok daha fazladır. Bu farklılığının oluşmasını belirleyen faktörler arasında göbek deliğinin kesilme şekli ve uzunluğu etkili olsa da asıl neden daha farklıdır.
Eğer kesme sonrasındaki yara dokusu fazlaysa tümsek şeklindeki göbek deliğinin görülme olasılığı artar. Yara kaynarken göbek bağının önemli bir kısmı dışa döner ve böylece tümsek şekli oluşur.
Dışa çıkık göbek deliği, nadiren de olsa göbek fıtığına(umbilical hernia) neden olabilir.
Genellikle erken doğumlarda ortaya çıkan bu durum, karın kaslarının yeterince gelişmemesinden dolayı bağırsakların bu kasları itmesi sonucunda göbek yakınında bir şişmeye neden olur. Genellikle üç dört yılda kendiliğinden iner, cerrahi müdahaleye gerek kalmaz.
Göbek granülomu adlı bir diğer sorun ise daha yaygın görülür. Kordon kesildikten sonraki birkaç gün içinde göbek deliğinde bir deri parçası şişmiş halde ortaya çıkar. Akıntı halinde, sarımtırak bir doku büyümesi görülür. Granülom denen bu yapı; ağsı hücreler ve damarlardan meydana gelir. Sinir dokusu içermediği için bir ağrıya neden olmaz. Zamanla sertleşir ve göbek deliğinin içinde bir bilye varmış gibi bir görünüme neden olur.
Doğumda göbek kordonunun olduğu kısımda, kese biçiminde bir karın duvarı açıklığı da görülebilir.
Nedeni karın duvarının eksik gelişmesidir. Omfalosel denen bu hastalıkta bağırsaklar, karaciğerin bir kısmı vücut dışına çıkmaktadır. 4200 bebekte 1 görülmektedir.
Çukur göbek delikleri, hamilelik esnasında dışa çıkık bir şekle dönüşebilir.
Anne karnındaki bebek hızla büyürken göbeği dışa doğru ittiği için göbeğin dışa taşmasına neden olur. Doğumdan sonra göbek deliği tekrar eski haline döner.
Göbek deliği her ne kadar kirli bir bölge olsa da temizlenirken antibakteriyel ürünlerin kullanılması önerilmez.
Giysilerimizden çıkan tüylerin, kirlerin, ölü deri hücrelerinin burada birikmesi her ne kadar kötü bir görüntüye neden olsa da bu bölgeyi sabunlu suyla yıkamak daha sağlıklıdır. Göbek deliğinde yararlı bakterilerin sayısı da bir hayli fazladır, bunlar dışarıdaki mikroplara karşı bizi korur. Hatta bu yararlı bakterilerle yapılan 11 farklı peynir çeşidi de bulunmaktadır.
Kaynaklar: Pennsylvania State University, West Texas A&M University, Cornell University