Geçtiğimiz günlerde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşme sırasında Xi Jinping’e göre, Çin’in ileri teknolojilere erişimini kısıtlamaya yönelik ABD öncülüğündeki hamleler işe yaramayacak. Bu açıklama doğrudan ASML’ye ve Hollanda’ya bir atıf anlamını taşıyor. Bilindiği üzere Hollanda geçen yıl ABD’nin talepleriyle ASML’nin gelişmiş çip üretim ekipmanlarının Çin’e ihracatını kısıtlamıştı. “Hiçbir güç Çin’in ilerleme hızını durduramaz”
Hatırlanacağı üzere Hollanda, ASML’nin 14nm ve daha ileri süreç teknolojileriyle inşa edilen çipler için kullanılan litografi ekipmanına ihracat lisansı uygulamaya başlamış ve bu ekipmanların Çin’e satışını engellemişti. Çin Devlet Başkanı Xi, görüşmeler sırasında “Çin halkının da meşru kalkınma hakkı bulunmakta ve hiçbir güç Çin’in bilimsel, teknolojik kalkınma ve ilerleme hızını durduramaz” dedi.
ASML, NXT:2050i ve NXT:2100i litografi sistemlerini artık Çin’e satamasa da Çinli firmalar yasaklar gelmeden önce bu ekipmanlardan çok sayıda tedarik etmişti. Bu sistemler, şirketin 7nm ve 5nm sınıfı süreç teknolojisini çoklu desenleme ile destekleyebilen en gelişmiş DUV araçlarını temsil ediyor. Öte yandan ASML’nin halihazırda satmış olduğu litografi sistemleri için Çinli firmalara bakım/destek hizmeti verip veremeyeceği konusu belirsiz durumda. ASML, ihracat engelleri nedeniyle finansal anlamda olumsuz etkilendiklerini de geçtiğimiz dönemlerde bildirmişti.
Madalyonun öteki tarafında Çin, SMIC ve YMTC gibi yerli yarı iletken şirketleriyle ASML’nin gelişmiş derin ultraviyole (DUV) litografi araçlarını kullanarak üretimler gerçekleştiriyor. SMIC’in 7nm özelinde Huawei ile bir ortaklık kurduğu ve ayrıca iki şirketin 5nm sınıfı çipler üretmek için çalıştığı bildiriliyor. Ayrıca Çin’in en gelişmiş litografi tarayıcı üreticisi olan Shanghai Micro Electronics Equipment (SMEE), ilk 28nm litografi aracını geçen yıl tanıtarak önemli bir eşiğe ulaştı. Seri üretim noktasında ise bilgi şimdilik mevcut değil. ABD ve Çin arasındaki yüksek teknoloji geriliminin devam etmesi bekleniyor. ABD, Çin’in yapay zeka ve yüksek performanslı bilgi işlem uygulamaları için kullanılabilecek yüksek performanslı işlemcilere erişmesini aynı zamanda bunları üretecek ekipmanlara ulaşmasını istemiyor. ABD, Çin’in bu araçları kullanarak askeri yeteneklerini geliştireceğini ve kitle imha silahları üretebileceğinden endişe duyuyor. Bu nedenle AMD, Intel ve Nvidia gibi şirketlerin gelişmiş ürünlerinin Çin’e satışı da yasak.