MERT İNAN/ İSTANBUL- ABD merkezli araştırma kuruluşu Sağlık Etkileri Enstitüsü, üzerinde üç yıldır çalışılan “Kentlerde Hava Kalitesi ve Sağlık” başlıklı raporunu yayınladı. 2010 – 2019 dönemine ilişkin verilerin mercek altına alındığı raporda, aralarında İstanbul’un da olduğu, nüfus oranı bakımından dünyanın en büyük şehirlerindeki kirliliğin endişe verici boyutta olduğu ortaya konuldu. En zararlı kirleticilerin başında azotdioksit olduğunun altı çizilirken raporda, İstanbul’un ‘NO2’ yani azotdioksit seviyesi bakımından listedeki en kirli dokuzuncu şehir olduğu belirtildi. Azotdioksit kirliliğinin limit değer olarak 10 mikrogram metreküp olması gerektiği halde, İstanbul’daki oranın 35.3 mikrogram metreküp olduğu saptanırken, bu kategoride listenin başındaki şehirler Şangay, Moskova, Tahran, Petesburg, Pekin, Aşkabat olarak sıralandı.
Kaynağı, egzoz dumanı
Rapordan çıkan sonuçları Milliyet’e değerlendiren halk sağlığı uzmanı Dr. Melike Yavuz ise “Azotun en önemli kaynağı egzoz dumanıdır. Bunun dışında enerji üretimi başta olmak üzere tüm fosil yakıt yakma süreçleri de azot kirliliğine neden olur. İstanbul’daki araç sayısı ve trafik göz önünde bulundurulduğunda azot kirliliğinin yüksek çıkması şaşırtıcı değil. Yüksek konsantrasyonda azot dioksit solunması hava yollarını tahriş eder. Özellikle astımlı ya da diğer solunum yolu hastalığı olanların durumunu ağırlaştırarak hastane başvurularını artırabilir. Çocuklar ve yaşlılar daha büyük risk altında” dedi. Yavuz, uyarılarının devamında şunları söyledi: “Azot havadaki diğer kirleticilerle çeşitli reaksiyonlara girmesi açısından da önemli. Örneğin kükürtdioksit ile birlikte ortama yayıldığı alandan çok uzak noktalara taşınarak asit yağmurları şeklinde yere inerler. Ayrıca havadaki diğer kimyasallarla reaksiyona girerek hem partikül madde hem de ozon oluşumuna neden olur. Böylece diğer kirleticilerle birlikte insan sağlığına etkisi katlanarak artabilir.”
İstanbul azotdioksit kirliliği açısından listede dokuzuncu sırada yer alırken, bunun en büyük nedeninin yoğun trafikteki egzoz dumanı olduğu vurgulandı.